•   
• FR
• - EN

Herri met de Bles (Henri Blès)

(Bouvignes of Dinant ? – Ferrara, 1567)

 

Herri met de Bles werkt in Antwerpen vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw. Volgens bepaalde auteurs is hij niemand minder dan Herri Patenier, vrijmeester van het Antwerpse Sint-Lucasgilde in 1535. Misschien leefde hij ook in Bohemen, maar vast staat dat hij in Italië verbleef, waar zijn overvloedig werk nog belangstelling wekt op het einde van zestiende eeuw. Volgens een vroeger auteur zou hij begraven zijn in de San Giacopo kerk van Ferrara, waar hij vermoedelijk stierf vóór 1567.

Herri met de Bles wordt vaak «Civetta» of ‘uil’ genoemd. Deze bijnaam dankt hij aan het feit dat hij op zijn schilderijen vaak een kleine uil afbeeldde. Het diertje mag echter niet als signatuur gezien worden, want niet alleen komt het niet op elk werk voor, maar ook andere kunstenaars verwerkten het in hun doeken.

Enkele werken met de naam van Bles in oude inventarissen dienen als vertrekpunt om de catalogus van zijn werken op te stellen (meer dan honderd doeken). De thema’s zijn meestal religieus, veel minder mythologisch of profaan. Bles haalt zijn onderwerpen doelbewust uit elkaar in een reeks van ‘tafereeltjes’ die hij rond een schuine as verspreidt. De details worden duidelijker naarmate ze verder af zijn. Delen van de landschappen worden opnieuw gebruikt in verschillende schilderijen. Zo zijn dezelfde steden en kastelen terug te vinden, maar ook dezelfde gespleten stam en alleenstaande es, of die vreemde rotspartijen met verhakkelde profielen en onzekere vormen. Soms gebruikte hij gravures of tekenalbums als modellen. Het kan ook dat hij af en toe met andere kunstenaars samenwerkte voor de figuurlijke taferelen.

Het landschapsschilderen ontstond in onze regio in het prille begin van de zestiende eeuw en kende een sterke groei in heel Europa. Het is een heuse revolutie omdat de natuur bijna het hele doek inneemt, terwijl het aangehaalde religieuze onderwerp bijkomstig geworden is. Het is de uitdrukking van een culturele en wetenschappelijke beweging die kenmerkend is voor deze tijd, wanneer Keizer Karel regeert.  

Vanaf 1500 wordt landschapsschilderen een specialiteit. Baanbreker is de Maaslandse Joachim Patenier, die zich in 1515 in Antwerpen vestigde en stierf in 1524. Hij keerde de traditionele verhouding tussen de personages en het landschap om en geeft dit laatste een zodanige omvang dat het als ‘kosmisch landschap’ wordt bestempeld. Deze nieuwe zeer gewaardeerde stijl kent veel aanhangers. Herri met de Bles behoort tot de beste vertegenwoordigers van de tweede generatie, hij staat voor een belangrijke mijlpaal in de landschapskunst, tussen Patenier en Bruegel in.